Pius X

Slotbijeenkomst H. Pius X

Zaterdag 3 februari 2024 – 14:00 uur

Geschiedenis van de parochie (Jean Fermie)

We schrijven 1955

De Sint Rochus-parochie telde toen 18.000 inwoners. De toenmalige pastoor E.H. Raes zocht voor de missie-gebedsweek twee nieuwe plaatsen om dit op touw te zetten, want zijn kerk was te klein voor de grote opkomst. Voor Silsburg werd het de turnzaal van het Sint Anna instituut. De pater die de gebedsweek predikte was een echte moppentapper. Zo zegde hij: “Mensen, als ge uw akte van berouw bidt, zeg dan niet zoals die dronkaard die in plaats van “in dit berouw wil ik leven en sterven” zich missprak en er “in deze brouwerij wil ik leven en sterven” van maakte”.

Die pater zal wel niet geweten hebben dat zijn mop nog ging bewaarheid worden want enkele maanden later was er een kapel in de brouwerij van De Preter met ingang langs de Pauwelsdreef. Daar hebben wij als PIUS X-parochie zowat zeven jaar geleefd.

Kerstmis 55, Silsburg viert feest. Vanop het hoogzaal, een reeks omgedraaide bierbakken, liet madammeke Van der Avert het harmonium klinken. De rest van de kapel stond vol rook want de kolomkachels rookten aan de verkeerde kant. Mr Beck sprak bij die eerste viering de wens uit dat er een koor zou gevormd worden. De volgende donderdag was er al een eerste repetitie. Vijftien mannen onder leiding van Rik Van Vlimmeren, die ons koor vijfentwintig jaar zou leiden, oefenden volop gregoriaans.

We hadden onze eerste pastoor, toen nog kapelaan, Omer Beck, aan den Donkeren Hoek opgewacht en met monseigneur Schoenmaeckers, hulpbisschop van Mechelen, waartoe wij behoorden tot bij de herop- richting van het bisdom Antwerpen, ging de stoet naar de kapel waar vanaf toen op weekdagen een mis om 7 uur en om 7.30 en op zondagen om 7, om 8.30 om 10 en om 11.30 alsook het lof om 15 uur zou doorgaan. Hiervoor kregen we hulp van Rik Lambrechts, priester-leraar aan Sint Norbertuscollege en E.Η. Aerts, beter bekend onder zijn schrijversnaam, Theo Lindekruis.

Mr Beck ging wonen op de bovenverdieping bij Wiske Leroy op de Herentalsebaan. Het atelier achter het huis werd onze eerste parochiezaal. Op de zolder stond de Gestetner stencilmachine. Daar werd maandelijks het parochienieuws gemaakt. Ook de maandbladen van de Chiro (het brouwerijke) werden daar gedraaid.

De jongens-Chiro kreeg zijn lokalen in de brouwerij en voor de meisjes bouwden vele ouders samen een lokaal in de achtertuin van de school. Later werd de Chiro een scoutsgroep en verhuisden de jongens naar de Peter Benoitlaan, waar nu scouts en gidsen samen in hun gloednieuw lokaal onderdak hebben.

Regelmatig werd er in de school een familiedag georganiseerd en al heel vlug ging onze eerste Vlaamse kermis door achter de vuurwerkfabriek, in den hof van den Hendrickx. Vandaar het woord Hoffeesten. Later ging dit nog enkele keren door op den Eterniet alvorens naar de Corneel Franckstraat te verhuizen.

De kapelanie werd in 1959 tot parochie verheven en samen met pastoor Beck en de kerkfabriek onder voorzitterschap van Jaak Vermeiren begonnen we aan de bouw van de kerk. Jaak was wagenmaker en verhuurde stootwagens. Vijftien frank per dag en tien frank voor een halve dag. Parochie en jeugdbeweging mochten gratis. Met deze wagens werd jaarlijks de kerststal (gemaakt door de vriendenkring van scouts en gidsen) opgehaald in de Schranshoeve en opgebouwd aan de kapel en later voor de ingang van de kerk. Toen het dak niet meer zo waterdicht was kreeg hij een plaats vooraan in de kerk. Dankzij een milde gift van notaris Flor De Roeck verwierven we grond in de Corneel Franckstraat. We zouden achteraan parochiezaal bouwen en later zou dan de kerk vooraan komen. Dat laatste is nooit gebeurd. De plannen en de opvolging der bouwwerken waren van Benoit Peeters en Jaak Verboven zorgde voor de kunstwerken zoals de Emmaüsgangers, een ijzerwerk dat spijtig genoeg opgeroest is, voor de ingang van de kerk en het mooie moeder en kind dat hier nog prijkt. Beiden werkten gratis.

De aannemer moest wel erg diep graven om de vaste te vinden. Hij bracht Mr Beck op het idee om met de parochianen het middendeel uit te graven. Hij zou er dan een betonneke in storten en zo ontstond ondergronds de parochiezaal en bovengronds de kerk zoals we ze tot nu kennen.

Onze eerste pastoor verliet ons in 1964 om als missionaris in Uruguay te werken. We hadden toen meer missionarissen van de parochie: zuster Roza Van Elzen in Zambia, zuster Alice Van Looveren in de Filipijnen, pater Fons De Nijs in Brazilië en de latere onderpastoor Jef Van Nueten in Congo. Ze werden allen gesteund door een actieve missiekring. Ooit spaarden we in de vasten met broederlijk delen zelfs 15000 frank bij elkaar om een ambulance voor Zambia te kopen.

In 1964 werd Mon van der Auwera onze tweede pastoor. Intussen hadden we ook al de pastorij in de Papegaailaan.

De hoffeesten gingen intussen ook steeds door aan de kerk. Alle kringen (scouts, gidsen, KAV, KBG, vriendenkring, biljartclub en PIX) hielden kraampjes met spelletjes open. Ook frietjes, een pannenkoeken en worstenkraam, wafels en ijsjes waren voorzien. Voor de kinderen waren de pony’s de grote attractie. Ze reden, geleid door de scouts, een rondje over het plein, de weg naar de kerk en terug het plein op. Later werd dit vervangen door een heuse paardenmolen Een toertje met een brandweerwagen en later ook met zware motards, waren ook attracties. In de grote zaal was er telkens restaurant. Alles bereid door KAV.
‘s Avonds waren er optredens door de kringen en ook artiesten zoals Theo van den Bosch, de Pinguins en zelfs de Strangers mochten we verwelkomen. Natuurlijk was er één van de avonden ook een groot bal. De Weinstube draaide elke avond op volle toeren en in de kleine zaal was er de bodega. Als een kot in de nacht de laatste gasten de zaak verlieten kwamen de zusters van Sint Anna de boel opkuisen.

Pastoor Van der Auwera werd opgevolgd door Frans Van Herck. Met hem werd de voorbouw toegevoegd. Zo kregen we bovengronds het KBG-lokaal en ondergronds het PiX-lokaal.

Pastoor Van Herck werd later pastoor op de Vosberg in Rumst. Kor Jansens volgde hem op. Met hem werd de kleine keuken vergroot en kwamen moderne toestellen. We plaatsten ook glas-in-loodramen, ontworpen door Ivo Bakelants.

In 1991 kreeg Fons Houtmeyers als pastoor van Sint Rochus er Pius X bij. Rond die tijd werd ook het huidige orgel aangekocht. Het moest het tweedehands hammondorgel uit 1973 dat zelf de opvolger was van het veel oudere elektronisch orgel vervangen. Onze organist, Dirk Roofthooft en de kerkfabriek gingen op zoek naar iets nieuws. Een pijporgel lag ver boven onze financiële mogelijkheden, dus werden er kontakten gelegd met verschillende bouwers van digitale orgels. De firma Cantor Orgels International uit Veenendaal maakte een offerte van 650.000 frank. We kregen van de gemeente een toelage van 195.000 en giften ten bedrage van 60.000. Bleef nog 395.000 aan terug te betalen renteloze leningen bij particulieren.

De laatste jaren zijn nog heel wat werken uitgevoerd. Er moest heel wat gebeuren aan het uitzicht van de parochiezaal en de kerk. Zo kwam er een volledig nieuw dak en werden de oude cv-keteltjes vervangen door een gloednieuwe grote ketel. In de grote zaal werd achteraan de keuken vernieuwd en de zaal herschilderd. De hoek met de kapstokken moest serieus aangepakt omwille van een lek in de bloembakken boven. Er kwamen ook nieuwe arduinen trappoen naar de grote zaal. De glastegels op het Jacobs al eens geschilderd maar het roesten van de ijzers in het beton ging verder. Du uitbreken en een nieuw raam erin. Dit alles konden we betalen met de opbrengsten van de hoffeesten en het comité dat de verhuringen van de zalen deed alsook de uitbating van onze cafetaria.

In dit verhaal noemden we reeds al onze pastoors. We hebben echter ook vele jaren een onderpastoor gehad, te beginnen met Stan Michiels, ten tijde van Mr. Beck. Later kwam Jef Van Nueten, een pater van Tongerlo. Na hem hadden we nog Denis Van Beirendonck, die op zijn beurt werd opgevolgd door Paul Smet, en tenslotte Jan Jacobs, onze laatste onderpastoor. Zo zijn we een beetje in de huidige tijd gekomen. De kerk is gesloten maar er is nog altijd wel leven in de zaak.

  • Er zijn geen vieringen meer in deze kerk

Beste vrienden van de parochie H. Pius X, Deurne.

We wisten al een tijdje dat het Bisdom plannen had om het aantal kerken te reduceren. In november 2020 was ons al meegedeeld dat in de cluster Deurne-Zuid 2 van de 4 kerken mochten blijven bestaan en dat 2 kerken verplicht gingen worden om te sluiten.

Dit ging voor ons beslist worden in het voorjaar 2023 en we weten nu definitief dat de kerken van Sint Jozef (Boekenberglei) en Sint-Rochus mogen blijven.
De andere kerken, H. Lodewijk van Montfort (Sevillastraat) en onze Pius X parochie moesten voor het einde van 2023 sluiten.

Daarom moeten wij nu helaas meedelen dat de laatste gewone misviering in de kerk van H. Pius X zal gehouden worden
met Kerstmis, maandag 25 december 2023 om 11:15 uur.

Wat gebeurt er daarna?

Het proces om de kerk te onttrekken aan de eredienst (vroeger heette dat ontwijden) is opgestart.
De parochie H. Pius X wordt opgeheven en samengevoegd met Sint Rochus.
Onze parochianen kunnen na Kerstmis daar terecht voor:

  • een avondmis op zaterdag om 18 uur
  • een hoogmis op zondag om 9:30 uur.

Wat betreft het parochiecentrum

Al staat de kerkruimte leeg, toch blijft dat bestaan.
Het Bisdom erkende het belang van een gemeenschapscentrum op Silsburg en gaf ons de toelating om het te blijven uitbaten, zolang we er de nodige vrijwilligers voor vinden en het financieel draagbaar blijft.
Onze verenigingen en de huidige gebruikers van onze lokalen kunnen er dus nog terecht.

We zijn ook van plan om, zo lang er belangstelling voor is, ons cafetaria als ontmoetingsplaats te blijven openen op zondagmorgen.

Ook kunnen we nu al aankondigen dat de Braziliaanse cellist Christian Grosselfinger in het voorjaar voor het derde jaar op rij een concert plant in ons kerkgebouw. (Vermoedelijk in Maart 2024).

Slotviering

We weten nog niet hoe we de parochiewerking gaan afsluiten.
De laatste viering met Kerstmis is niet erg geschikt om afscheid te vieren, want de religieuze betekenis van de Geboorte van Christus moet primeren, en veel mensen hebben die dagen andere familiale verplichtingen.
We spelen dus met de gedachte om na de feestdagen, vermoedelijk op zaterdag 3 februari, een officiële afsluit-viering te houden, gevolgd door een kleine receptie.

We houden u op de hoogte van de evolutie.

Men zegge het voort!


Walter Van Regemortel

Dascottelei 122 / 12 (weldra 122 / 602)

2100 Deurne (Antwerpen)

Tel. : 03/322.58.54